Visserij Monument - Louk van Meurs-Mauser

Kunstenaar: Louk van Meurs-Mauser
Locatie: Het Nieuwe Diep
Jaar: 1969 (het schip werd toen geplaatst op de visafslag, in 1999 werd het verhuisd en op de sokkel geplaatst. In dit jaar werd ook het bankje naast het monument geplaatst)

Bovenop de dijk bij Het Nieuwe Diep vind je het Visserijmonument. Bestaande uit een bankje, een sokkel met daarop een prachtig gedicht en daarbovenop een roodkoperen sculptuur van een kotter gemaakt door kunstenares Louk van Meurs-Mauser.

Dak van de Visafslag

De sculptuur van de kotter heeft niet altijd op de sokkel gestaan. In eerste instantie (vanaf 1 oktober 1969) was het namelijk ‘gewoon’ een kunstwerk dat op het dak van de ingang van de oude visafslag stond.
Louk van Meurs-Mauser uit Egmond-aan-zee kreeg destijds (1968) de opdracht een kunstwerk te maken dat iets te maken had met de visserij of de zee. Ze koos voor een boomkor-visserskotter. Deze werd vervaardigd uit roodkoper.

De kunstenares moest het bij haar studie voor het werk vooral hebben van haar bezoeken aan de havens van IJmuiden en Den Helder. Ze had voor deze studie graag meegevaren met een kotter, geeft ze eind jaren ’80 in een interview in het NHD aan, maar dat kon helaas niet. “In die tijd was het niet gebruikelijk dat een vrouw langer dan één dag meevoer met een schip“.

Eind jaren ’90; Modernisering Visafslag

Eind jaren negentig is de afslag toe aan modernisering. Ook is er uitbreiding noodzakelijk. Hierdoor moest de kotter verhuizen.
De werkzaamheden aan de visafslag zijn destijds voor Peter Wijnants uit Den Helder aanleiding om aan het bestuur van de afslag te vragen of het schip geen onderdeel kan worden van een monument ter nagedachtenis van op zee gebleven Helderse vissers, waaronder zijn broer Cees. Het bestuur stemt daarmee in en er komt een commissie om een en ander voor te bereiden, onder leiding van zijn voorzitter Nico Bais. De andere leden komen uit de redersvereniging en het Helders Visserskoor.

De commissie dubt lang over de vraag of op het monument een namenlijst moet komen, met als uitkomst dit niet te doen. Het na onthulling uiterst actueel houden van zo’n lijst is een te kwetsbaar verbond. Maar wat dan wel?

Gedicht

December 1997 schrijft Piet Wijnants, voorzitter van de beheersstichting van wijkcentrum ‘De Boerderij’ in De Schooten en vader van Cees en Peter, een voorwoord in het ‘Boerderijmagazine’, het orgaan van het centrum. Daarin citeert hij het gedicht ‘De Gestorvene’ van Ida Gerhardt. Nico Bais krijgt dit onder ogen en het kwartje valt: dit is dé tekst voor het herinneringsmonument. De uitvoeringscommissie stemt hier mee in, zij het alleen voor het tweede couplet. Dat sluit volgens haar het beste aan bij de gedachten rond het monument.

Nadat ook Louk van Meurs akkoord is met het hernieuwde gebruik van haar schepping en de plek waar het geheel komt te staan, begint de daadwerkelijke realisatie. De Helderse firma Duijvelshoff maakt de sokkel waarop het scheepje van Van Meurs komt, alsook de inscriptie van het tweede couplet van Gerhardts gedicht, haar naam en het onderschrift ‘In herinnering aan de vissers die op zee gebleven zijn’. Op 12 juni 1999 onthult Peter Wijnants het monument.

Later blijkt, dat –los van enkele interpunctieverschillen her-en-der- de laatste regel van het couplet op de sokkel niet overeenkomt met de tekst van Gerhardt zelf. Op de sokkel staat ‘zeven maal, om naast u te staan’, de originele tekst luidt: ‘zeven maal, om met zijn tweeën te staan.”

Helaas is niet meer te achterhalen waar en waarom de wijziging is aangebracht.

‘De Gestorvene’ van Ida Gerhardt

De tekst op de sokkel van het Visserijmonument luidt:

Zeven maal over de zeeën te gaan,
schraal in de kleren, wat zou het mij deren,
kon uit de dood ik die éne doen keren.
Zeven maal over de zeeën te gaan –
zeven maal, om naast u te staan.

In herinnering aan de vissers die op zee gebleven zijn”

 

Bronnen:
Krantenknipsel Noord Hollands Dagblad (eind jaren ’80)
Peter Wijnants
Nico Bais
Gerlof Boers (van Waterdichters)

Weet jij meer over dit kunstwerk?

Heb je opmerkingen of aanvullingen op de tekst bij dit kunstwerk. Laat het dan weten. Uiteraard krijg je dan een vermelding, als je dat wilt.

Laat hier je tip of aanvulling achter:

Den Helder Binnen de LinieVisserijmonument